Мейіргүл Оңғарова, КЖА
Алматыда жер сілкінісі қайталануы мүмкін, деген болжамдар бар. Зілзаланың қашан келерін ешкім білмейді. Алайда тұтқиылдан тап беретін табиғат апатына әрдайым дайын жүру керек.
Түркия мен Сириядағы жойқын жер сілкіністерінде біраз адам таңғажайып күштің әсерінен аман қалғанын айтты. Қаншама сағат бойы ас-сусыз, ауа жоқ жерде жатса да, дін-аман құтқарылғандардың қатары көп.
Түркияда екі айлық нәресте 128 сағат бойы үйінді астында жатып, аман-есен құтқарылды. Газиантеп провинциясында бес адамнан тұратын отбасы 7 күн бойы үйінді астында қалған. Қазақстандық Сабина Мамадиярова Хатай қаласында үйінді астынан аман табылды, ал оның әріптестері көз жұмған.
Сирияда жеті жастағы қыз бала 17 сағат бойы өзінің інісімен бірге үйінді астында қалған, балалар қозғалмай жатқан, қыз бір қолымен інісінің басын ұстаған. Балалар аман құтқарылды.
Сирияда құтқарушылар құлаған үйдің астында қалған екіқабат әйелді босандырып алды. Баланың анасы босана салысымен көз жұмды, ал бала ауруханаға жеткізілді. Ол – өз отбасынан тірі қалған жалғыз бала.
Зілзала уақытында адам көрмей сенбейтін ғажайып оқиғалар да болды. Соның бірі Түркияның Кахраманмараш қаласында болған. Құтқарушының сөзінше, белгісіз бір әйел көзіне көрініп, аман қалғандардың қайда жатқанын нұсқаған.
Ер адамның айтуынша, құтқарушылар тобына әйел адам келіп, экскаваторды тоқтатуды сұраған. Ол балаларының қайда жатқанын нұсқап көрсетіп, оларды табуды өтінген.
Ақпарат дұрыс болып шығып, балалар құтқарылды. Құтқарушылар балаларды анасына табыстамақ болғанда, оның ізім-ғайым жоғалғанын байқады. Сол кезде 13 жастағы бала аналарының төрт жыл бұрын қайтыс болғанын жеткізген.
Ал тағы бір ғажайып оқиға бойынша, Түркияда үйінді астында қалған бала өзіне біреудің келіп, тамақ бергенін айтқан. Дәрігерлердің сөзінше, бұл – галлюцианация. Осының әсерінен қыз аман қалған. Алайда таңғажайып оқиғалардың болатынын ешкім жоққа шығара алмайды емес пе?
Бірқатар жандар дәл осы оқиғаның қайталанғанын растаған. Үйінді астында жатқанда біреу келіп тамақтандырғанын айтады.
Жалпы әлемдік діндер зілзала туралы не дейді? Қазақ халқының таным-тарихында зілзала туралы қандай тұжырымдар бар?
Түркия мен Сирияда, жақында Алматыда болған жер сілкіністері адамзатты ойландырмай қоймайды. Ислам діні бойынша жер сілкісіні – Алланың ескертуі.
«Пайғамбарымыздың (с.а.у.) хадистерінде жердің жиі сілкінуінің ақырзаман белгілерінен екендігі айтылады, яғни ақырзаманда жер сілкінісі көбейеді делінген риуаяттар бар. Ендеше Құран мен хадистерде жер сілкінісі тек қана адамдардың күнәлары себепті орын алады деген кесімді сөз жоқ. Сондықтан жердің қозғалғанын тек адамдардың күнәларымен байланыстыра беру орынсыз.
Исам Тәлима деген дін ғалымның "жер сілкінісін Алланың қаһары, жазасы деп, біржақты пайымдау Исламдағы жер сілкінісінен қираған ғимараттардың астында қалып, қаза тапқан адамдар шейіт болады деген түсінік пен ұстанымға логикалық тұрғыдан қайшы келеді" деген сөзі бар», - деген "Нұр-Мүбарак" университеті, Исламтану кафедрасының (м.а.) доценті, PhD докторы Асқар Әкімхан Baq.kz сайтына берген сұхбатында.
Ал христиан дінінің православие бағыты бойынша жер сілкінісінің мағынасы: «Иисус оларға жауап ретінде: сізді кім қызықтырмайтынына сақ болыңыз деді,
5 өйткені көбісі менің атыммен келеді және "мен Мәсіхпін" деп айтады, ал көбісі сүйкімді.
6 сондай-ақ соғыстар мен әскери қауесеттер туралы естіңіз. Қараңыз, қорықпаңыз, өйткені бәрі болуы керек, бірақ бұл соңы емес:
7 өйткені халық халыққа, ал патшалық патшалыққа көтеріледі; және жер сілкіністері, теңіздер мен жер сілкіністері болады;
8 дегенмен, бұл аурудың басталуы», - делінген Евангелияда.
Жалпы алғанда жер сілкінісі сияқты табиғат апаттары адамзатты ойлануға шақырады. Адам бесік тербесе, Алла жерді тербейді. Жер адамның бесігі. Зілзала жайдан-жай болмайды, оның артында философиялық ой жатыр деп астарына үңілетіндер көп.
Жер сілкінісі Қазақстанда қайталана ма, жоқ па? Мамандардың пікірінше, зілзала қайталанады. Өйткені жер астында табиғи процестер үздіксіз жүреді. Алайда қашан болатыны, қанша балдық болатыны беймәлім.
Фото: Freepik
