
"ЖҚЕ-нің 88-бабының 5-тармақшасына сәйкес, тұрғындардың қолайсыздығын тудырса, елді мекендерде қозғалтқышы қосылып тұрған механикалық көлік құралдарын тұраққа қоюға тыйым салынады. Ұқсас талап ЖҚЕ-нің 122-бабының 4-тармақшасында, 17-тарауында да бар", - делінген ҚР ІІМ Әкімшілік полиция комитеті таратқан ақпаратта.
Ведомство бұл жаңа ереже емес екенін, мұндай норма ЖҚЕ-де 20 жылдан астам уақыт бойы бар екенін атап өтті.
"Осылайша, егер көлік құралы 5 минуттан артық қосылып тұрған қозғалтқышпен тұрып, бұл тұрғындарға қолайсыздық туғызса, онда бұл жағдайда ҚР ӘҚБтК-нің 597-бабы 1-бөлігінде ("Көлік құралдарын тоқтату немесе тұраққа қою ережелерін бұзу". – ред.) көзделген құқық бұзушылық құрамы анықталады", - деп түсіндірді ҚР ІІМ Әкімшілік полиция комитеті
ҚР ӘҚБтК-нің 597-бабына сәйкес, бұл құқық бұзушылық үшін азаматтарға 5 АЕК (19 660 теңге) мөлшерінде айыппұл жазып береді, ал қайталап бұзған жағдайда – 10 АЕК (39 320 теңге) айыппұл салынатын болады.
"Ішкі істер органдары бұл құқық бұзушылық үшін азаматтарға жаппай айыппұл салуды мақсат етпейді. Айта кету керек, аталған бап бойынша әкімшілік құқық бұзушылық ісі тек азаматтардың шағымы түскен жағдайда және құқық бұзушылықтың дәлелдері болғанда ғана қозғалады", - дейді ҚР ІІМ Әкімшілік полиция комитеті.
Бұған дейін Қазақстан Парламенті Сенатының депутаты Марат Қожаев көлікті 5 минуттан артық жылытуға салынатын айыппұлдардың әділдігі туралы пікір білдірген еді. Оның айтуынша, бұл шара экологиялық нормаларды сақтау мақсатында енгізілген.
Айта кетейік, Петропавлда көлігін 5 минуттан артық қыздырған ер адамға айыппұл салынды. Ер адамға көршісі шағымданған. Енді ол 5 АЕК (2025 жылы 19 660 теңге) айыппұл төлейтін болды.
Көлікті ұзақ уақыт қыздыруға айыппұл салу туралы норма Жол қозғалысы ережелерінде 20 жылдан астам уақыт бұрын енгізілгенімен, ол қазіргі уақытта жиі талқыланып, назарға іліге бастады. Бұл бірнеше себептермен байланысты болуы мүмкін:
Қыста көлікті қыздыру қажеттілігі артады, ал бұл ереже көпшіліктің көзіне дәл осы уақытта түседі. Әсіресе, көпқабатты үйлердің аулаларында ұзақ уақыт қосылып тұрған қозғалтқыштан шығатын түтін тұрғындарға қолайсыздық туғызады.
Соңғы жылдары экологияға қатысты сұрақтар әлемдік деңгейде өзекті бола бастады. Қазақстанда да ауаның ластануы басты мәселелердің бірі болғандықтан, бұл норманы қолдану жиі айтылып, қайта назарға алынуда.
2023 жылы ЖҚЕ-ге енгізілген кейбір өзгерістерге байланысты азаматтардың бұл ережені жаңалық ретінде қабылдауы мүмкін. Сонымен қатар, құқық қорғау органдарының тарапынан түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, БАҚ арқылы ереже жиі жарияланып жатыр.
Көліктердің ұзақ уақыт қыздырылуы туралы тұрғындардан түсетін шағымдар саны артқан болуы мүмкін. Бұл құқық қорғау органдарын осы мәселеге назар аударып, әкімшілік құқық бұзушылықтар бойынша шара қолдануға итермелейді.
Айыппұлдың «қазір ғана шыққандай» көрінуі – бұл ереженің бұрыннан бар екенін біле бермейтін адамдардың немесе оны енді ғана жария түрде талқылаудың нәтижесі.
Заңның оң тұстары бар ма
Заңның оң тұсы – экологиялық тұрғыда пайдасы. Жылдан-жылға ластанып бара жатқан ауа тазарып, экологияға оң әсері тиетін болады.
Мұндай заңдар бірнеше елде бар. Германияда қозғалтқышты 3 минуттан артық босқа қосып қойғаны үшін жүргізушіге салынатын айыппұл мөлшері 5000 еуроға дейін жетеді. Канадада кейбір провинцияларда жылыту уақыты 3 минутпен шектелген. Финляндия және Скандинавия елдерінде қозғалтқышты жылытуға 2 минуттан артық уақыт берілмейді. Бұл елдерде қозғалтқышты ұзақ жылытуға балама ретінде электрлік жылытқыштар кеңінен қолданылады. Яғни бұл – әлемдік тәжірибеде бар нәрсе.
Көрнекі сурет ашық дереккөзден алынды