Қасиетті азап шегуші Маврикий мен 70 жауынгер III ғасырда Рим императоры Максимиан (284–305 жж.) тұсында Христос үшін азап шекті. Маврикий қазіргі Түркия аумағында орналасқан Екінші Сирия провинциясында әскери қолбасшы болды. Ол мен оның жауынгерлері христиандық сенімді ашық мойындады, бұл сол кезеңдегі қудалау жағдайында үлкен батылдық еді.
Император өз иеліктерін аралап жүрген кезде, оның әскерінде цезарьға табынудан бас тартқан христиандар бар екенін білді. Ашуланған Максимиан Маврикий мен оның серіктерін сотқа тартып, оларды мемлекеттік дінге құрметсіздік жасады деп айыптады. Жауынгерлер пұтқа табынуға міндетті емес екендерін мәлімдеді.
Қорқынышты азап пен өлім
Ашу-ызаға булыққан император оларды бұғаулап, түрмеге қамауды бұйырды. Жауынгерлер түрмеде бір-бірін қолдап, Құдайдан рухани күш сұрап, бірге дұға етті. Үш күннен кейін оларды тағы да императордың алдына әкелді, бірақ олар сенімдерінен бас тартпады.Содан кейін христиандарды ауыр түрде дүре соғып, денелерін темір ілгектермен тілімдеді. Кейінірек отқа қақтады, алайда олар жан төзгісіз азапқа қарамастан, сенімдерінен танбады.
Максимиан олардың табандылығына таңданып, басқа амал қолдануға тырысты: Маврикийдің ұлы, жас жігіт Фотинді бөлек әкетіп, оны сенімінен тайдыруға талпынды. Бірақ Фотин қажырлылық танытты, сондықтан император оны бірден өлтіруге бұйрық берді. Бұл арқылы Максимиан Маврикийдің рухын сындырамын деп ойлады.
Алайда керісінше болды: жауынгерлер одан сайын рухтанып, азапты соңына дейін көтеруге бел буды.
Көп ұзамай өлім жазасы орындалды. Оларды батпақты жерге апарып, түгелдей шешіндіріп, денелеріне бал жағып, маса мен шыбындарға талататын етіп байлап қойды.
Бұл азап аз көрінгендей, император Маврикийдің алдына ұлы Фотиннің сүйектерін әкелуді бұйырды. Бірақ жауынгерлер мойынсұнбады. Ашуға мінген Максимиан оларды бірінен соң бірін қылышпен шабуға бұйрық берді.
Маврикий сарбаздарын жігерлендіріп:
"Ағайындар, аз ғана шыдаңыздар – бізді көктегі Патшалықта мәңгілік тәж күтіп тұр!" – деп айтты.
Барлық 70 жауынгер азап шегіп өлгеннен кейін, Маврикийдің өзіне кезек келді. Оны байлап, суға лақтырып, батырып өлтірді. Кейіннен азап шегушілердің денелерін де өзенге тастады, христиандар оларды жерлемесін деп.
Қасиетті мүрделердің табылуы
Көп жылдан кейін Евгения аймағында (қазіргі Стамбул) қасиетті азап шегушілердің мүрделері ғажайып түрде табылды. Сенушілер оларды судан шығарып, жасырын түрде жерлеген болуы мүмкін. Қасиетті мүрделер храмға көшіріліп, сол жерден түрлі кереметтер бола бастады.Маврикий мен жауынгерлерінің мүрделерімен қатар, қасиетті 70 апостолдың бірі Андроник пен оның көмекшісі Иунияның мүрделері де табылды. Бұл екеуі туралы қасиетті апостол Павел Римдіктерге арналған хатында еске алады.
Осы оқиғаның құрметіне шіркеу арнайы мереке күнін – 7 наурызды (ескі стиль бойынша 22 ақпанды) белгіледі.
Қасиетті азап шегуші Маврикий мен оның жауынгерлері ерлік, сенім беріктігі және Христосқа адалдықтың үлгісі болып саналады. Православие храмдарында мерекелік құлшылық өткізіліп, қасиеттілерге арналған дұғалар оқылады. Сенушілер олардан шапағат пен рухани күресте көмек сұрайды.
Маврикий – жауынгерлер мен ақиқат пен сенім жолында қиындыққа тап болғандардың қамқоршысы ретінде құрметтеледі.
